Nadwiślański Park Etnograficzny

Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie to miejsce, które przenosi odwiedzających w świat dawnej kultury ludowej Krakowiaków Zachodnich. Położony u stóp malowniczych ruin Zamku Lipowiec, skansen jest jednym z najważniejszych punktów na mapie turystycznej Małopolski. Na powierzchni kilku hektarów zgromadzono unikatowe zabytki architektury drewnianej, które odzwierciedlają życie codzienne, pracę i tradycje mieszkańców wsi oraz małych miasteczek. To miejsce pełne historii, piękna i spokoju, idealne na rodzinny spacer lub odkrywanie lokalnego dziedzictwa.

Historia Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego

Pomysł stworzenia skansenu w Wygiełzowie narodził się w latach 60. XX wieku. W 1968 roku rozpoczęto budowę parku etnograficznego u podnóża góry zamkowej, na której znajdują się ruiny średniowiecznego Zamku Lipowiec. Pierwsze obiekty zostały przeniesione na teren skansenu już w latach 70., a oficjalne otwarcie dla zwiedzających miało miejsce w 1973 roku. Od tego czasu park systematycznie się rozwijał, stając się jednym z najważniejszych muzeów na wolnym powietrzu w regionie.

Co można zobaczyć?

Zabytki architektury drewnianej

Na terenie Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego znajduje się ponad 25 zabytków budownictwa drewnianego oraz liczne elementy małej architektury, takie jak kapliczki, studnie czy pasieki. Obiekty te zostały podzielone na sektory tematyczne, które odzwierciedlają różne aspekty życia dawnej społeczności wiejskiej.

Sektor wiejski

W sektorze wiejskim można podziwiać malownicze zagrody chłopskie z ogródkami i sadami. Znajdują się tutaj chałupy wyposażone w tradycyjne sprzęty i meble, które pozwalają zrozumieć codzienne życie mieszkańców. Warto zwrócić uwagę na wyjątkową chałupę sołtysią z Przegini Duchownej z 1862 roku oraz młyn wodny.

Sektor sakralny

Jednym z najstarszych obiektów w skansenie jest XVII-wieczny kościółek z Ryczowa, który zachwyca swoim oryginalnym wyposażeniem. Towarzyszy mu dzwonnica alarmowa oraz krzyże przydrożne, które są częścią lokalnej tradycji religijnej.

Sektor małomiasteczkowy

Małomiasteczkowa zabudowa została zgrupowana wokół czworobocznego placu ze studnią pośrodku. Znajdziemy tu domy mieszczańskie kryte gontem, karczmę oraz spichlerz. Warto odwiedzić dom miejski z Chrzanowa z 1804 roku, który kryje warsztat garncarski oraz ekspozycję ukazującą warunki życia rzemieślnika.

Dwór z Drogini

Najbardziej okazałym obiektem skansenu jest Dwór z Drogini z 1730 roku. Oprócz ekspozycji wnętrz typowego polskiego dworu pełni on funkcje konferencyjne i koncertowe. Dwór usytuowany na tarasowym wzniesieniu stanowi integralną część sektora wiejskiego.

Zamek Lipowiec

Nad skansenem górują ruiny średniowiecznego Zamku Lipowiec, który jest otoczony rezerwatem przyrody. Choć obecnie nie jest udostępniony do zwiedzania, jego majestatyczna sylwetka dodaje uroku całemu kompleksowi.

Informacje praktyczne

Lokalizacja: Podzamcze 1, 32-551 Wygiełzów (ok. 40 km od Krakowa).

Dojazd: Możliwy busem lub autobusem z Krakowa w kierunku Oświęcimia i Chrzanowa (przez Alwernię). Parking dostępny przed skansenem.

Godziny otwarcia:

• Sezon letni (1 marca – 31 sierpnia): 9:00–18:00.
• Sezon jesienny (1 września – 31 października): 9:00–17:00.
• Sezon zimowy (1 listopada – 28/29 lutego): 9:00–15:00.

Bilety: Dostępne w kasie muzeum; ceny zależne od rodzaju zwiedzania (samodzielnie lub z przewodnikiem).

Dodatkowe udogodnienia: Plac zabaw dla dzieci, ścieżki dostosowane do wózków dziecięcych, restauracja serwująca dania regionalne oraz miejsce do grillowania.

Podsumowanie

Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie to miejsce pełne uroku i historii, które pozwala zanurzyć się w kulturze Krakowiaków Zachodnich. Dzięki różnorodnym sektorom tematycznym można poznać życie codzienne dawnych mieszkańców tych terenów oraz ich tradycje religijne i rzemieślnicze. Skansen oferuje zarówno spokojny wypoczynek na łonie natury, jak i możliwość aktywnego odkrywania przeszłości regionu. To doskonały wybór dla miłośników historii, rodzin z dziećmi oraz wszystkich poszukujących nietuzinkowych atrakcji turystycznych.