Dwór w Płazie

Dwór w Płazie, położony w malowniczej okolicy niedaleko Chrzanowa, to miejsce, które łączy historię, piękno architektury oraz unikalny klimat dawnych rezydencji szlacheckich. Obiekt ten, znany również jako Pałac Starzeńskich, stanowi ważny punkt na mapie zabytków Małopolski. Jego historia sięga XVI wieku, kiedy to powstała pierwsza budowla na tym terenie. Przez wieki dwór był wielokrotnie przebudowywany, a jego obecny wygląd zawdzięczamy gruntownej renowacji z początku XX wieku.

Historia dworu

Początki i rozwój

Pierwsze wzmianki o dworze w Płazie pochodzą z XVI wieku. W XVIII stuleciu budynek został przekształcony w barokową rezydencję, otoczoną reprezentacyjnym parkiem. W XIX wieku obiekt przeszedł kolejne zmiany – zarówno pod względem architektonicznym, jak i kompozycji ogrodowej. W 1898 roku majątek zakupił hrabia Adam Starzeński, który uczynił go siedzibą rodową.

Przebudowa Zygmunta Hendla

Najważniejsza przebudowa miała miejsce w latach 1900–1901 według projektu Zygmunta Hendla. Dwór zmienił się z parterowego budynku w dwukondygnacyjną rezydencję o neobarokowym charakterze. Dodano mansardowy dach, facjaty oraz wieżyczki narożne. Centralny ryzalit fasady został nadbudowany i zwieńczony belwederem, co nadało pałacowi monumentalny wygląd. Wnętrza również zostały dostosowane do nowych potrzeb – powiększono pokoje i dodano ozdobną salę na piętrze.

Architektura i otoczenie

Pałac

Dwór w Płazie wyróżnia się klasycystyczną architekturą z elementami neobaroku. Charakterystyczne są wieżyczki narożne oraz mansardowy dach z lukarnami. Na uwagę zasługują również detale elewacji: pilastry, kolumny oraz ozdobne ryzality.

Park podworski

Pałac otacza park o barokowym założeniu z XVII/XVIII wieku, który został przekomponowany w XIX wieku. Znajdziemy tu aleje klonowe i jesionowe oraz pomniki przyrody, takie jak tulipanowiec amerykański czy modrzew japoński. Park jest miejscem pełnym uroku, idealnym na spacer i podziwianie przyrody.

Zabudowania gospodarcze

W skład zespołu pałacowego wchodzą także budynki gospodarcze z XIX wieku oraz kuźnia dworska, która została odtworzona dzięki wsparciu lokalnych inicjatyw. Kuźnia jest dostępna dla zwiedzających i stanowi ciekawy element związany z tradycjami rzemieślniczymi.

Legenda o skarbie

Z dworem związana jest intrygująca legenda o skarbie zakopanym pod rozłożystym drzewem na terenie parku. Podobno drogocenne przedmioty mogą odnaleźć jedynie prawowici spadkobiercy hrabiego Starzeńskiego. Mimo upływu lat skarb pozostaje nieodkryty, co dodaje miejscu tajemniczego uroku.

Informacje dla odwiedzających

Adres: Wiosny Ludów 4, 32-552 Płaza

Dojazd: Dwór znajduje się około 10 km od Chrzanowa; dojazd możliwy samochodem lub komunikacją publiczną.

Godziny zwiedzania: Obiekt jest dostępny dla zwiedzających podczas specjalnych wydarzeń, takich jak Dni Dziedzictwa Kulturowego.

Bilety: Wstęp wolny; niektóre atrakcje mogą wymagać wcześniejszej rezerwacji.

Podsumowanie

Dwór w Płazie to miejsce pełne historii i piękna architektonicznego, które zachwyca zarówno miłośników zabytków, jak i osoby szukające spokojnego miejsca na spacer w otoczeniu natury. Dzięki staraniom lokalnych władz oraz Domu Pomocy Społecznej obiekt zachował swój wyjątkowy charakter i jest dostępny dla odwiedzających. To doskonały przykład troski o dziedzictwo kulturowe regionu oraz miejsce warte odwiedzenia podczas podróży po Małopolsce.